Vrienden van de Veerponten is vertegenwoordigd in de Veerpontencoalitie. Samen met organisaties als ANWB, Wandelnet, Fietsersbond, Te Voet, Nederland Fietsland (en sinds kort ook Rover) zet deze coalitie zich in voor behoud van veerverbindingen in Nederland, onder het motto samen sta je sterker. Een overzicht van de resultaten in 2023.
Gelders Verenfonds
Het jaar 2023 markeerde een kritiek punt voor het Gelders Verenfonds, een belangrijke pot geld voor de ondersteuning van veerverbindingen in Gelderland. Door een combinatie van een aanhoudend lage rentestand en toenemende exploitatiekosten raakte het fonds uitgeput.
Dit resulteerde in een dreigend scenario waarbij tientallen veerponten in Gelderland hogere tarieven zouden moeten gaan vragen, korter of minder vaak gaan varen, hun diensten versoberen of in het ergste geval geheel zouden moeten stoppen. De consequenties hiervan waren potentieel desastreus, inclusief langere omleidingen en een toename in autogebruik, met nadelige gevolgen voor de verkeersveiligheid en lokale economie.
In reactie op deze dreigende situatie organiseerde Vrienden van de Veerponten het Groot Gelders Verendebat, waarmee alle partijen bijeen werden gebracht om gezamenlijk te kijken naar de toekomst van de Gelderse veren. Ter ondersteuning lanceerde de Veerpontencoalitie een petitie die door meer dan 26.000 burgers werd ondersteund en voerde ze intensieve lobbyactiviteiten bij zowel provinciale als gemeentelijke overheden.
Veerpontencoalitie
Dankzij de inspanningen van onze vereniging, de Veerpontencoalitie en de massale publieke steun, werd er in het nieuwe coalitieakkoord besloten dat de provincie Gelderland blijft bijdragen aan het voortbestaan van de veren. Er werd 500.000 euro vrijgemaakt om de meest acute financiële tekorten voor 2023 op te vangen en er is een nieuw financieringsplan voor 2024 en verder ontwikkeld, met actieve betrokkenheid van de coalitie. Hoewel de provincie minder geld uittrekt dan in het verleden, is de dreigende financieringsstop van de baan.
VNG Gelderland initieerde onderzoek naar de overheidsrol in de instandhouding van een efficiënt verennetwerk en faciliteerden diverse overlegmomenten met betrokken gemeenten en de provincie over de toekomst van veerdiensten. In maart 2023 publiceerden zij het rapport ‘Perspectief voor de veren’, dat diepgaande analyses en aanbevelingen bevatte voor de toekomstige aanpak.
Er zijn in 2023 dus grote stappen gezet om de Gelderse veerverbindingen zo goed mogelijk in stand te houden. Opmerkelijk daarbij was ook de publieke betrokkenheid bij het wel en wee van de veren.
Maassluis-Rozenburg
Voor de veerverbinding Maassluis-Rozenburg kenmerkte 2023 zich door de gevolgen van het faillissement van Aqua Swets aan het begin van het jaar. Daardoor de veerdienst tijdelijk werd onderbroken.
De provincie Zuid-Holland nam al snel de verantwoordelijkheid op zich en startte een aanbestedingsproces om een nieuwe exploitant te vinden. In de tussentijd werden noodvervoersmiddelen zoals bussen en een voet-fietsveer ingezet om de continuïteit van de dienst te garanderen. De veerponten KRVE-19 (van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht) en De Otter (van veerbedrijf Ottervanger) werden tijdelijk ingezet voor voetgangers en fietsers, zonder de capaciteit voor auto’s.
In de loop van het voorjaar kwam er een nieuwe exploitant, Blue Amigo, die echter eind mei ook faillissement moest aanvragen vanwege de hoge exploitatiekosten. In reactie hierop stapte Damen Shipyards in om de dienstverlening te stabiliseren.
Damen nam de exploitatie van de veerdienst over en zette het fiets-/voetveer de Jorina (voorheen de KRVE-19) in. Bovendien werd de exploitatie van het fiets- en voetveer overgenomen van de Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht (KRVE).
De autoveer Blankenburg, die een cruciale rol speelt in deze veerverbinding, werd door de provincie aangekocht, maar het duurt nog tot in 2024 voordat het veer is gerepareerd. Tot die tijd kunnen alleen fietsers en voetgangers worden overgezet. Automobilisten uit met name Rozenburg moeten tientallen kilometers omrijden.
Veerpontencoalitie
De Veerpontencoalitie heeft gedurende het jaar voortdurend gelobbyd bij lokale en provinciale overheden en heeft actief bijgedragen aan het publieke debat en de planning van de toekomst van de veerdienst. Hun inspanningen waren cruciaal in de bemiddeling tussen de provincie en de gebruikers en zorgden voor een soepele overgang.
Met de nieuwe afspraken en de terugkeer van de autoveer Blankenburg in het vooruitzicht lijkt de veerverbinding Maassluis-Rozenburg af te stevenen op een stabiele en betrouwbare toekomst. Dit is een grote opluchting voor de dagelijkse gebruikers en de betrokken gemeenschappen, die afhankelijk zijn van deze essentiële transportverbinding.
Holwerd-Ameland
De veerdienst tussen Holwerd en Ameland ondervindt veel hinder door verzanding van de vaargeul, waardoor de diepgang voor veerboten van Wagenborg Passagiersdiensten problematisch werd. Dit leidt tot beperkingen in de dienstverlening en veiligheidsrisico’s tijdens het varen, omdat de veerboten elkaar amper kunnen passeren.
Wagenborg Passagiersdiensten heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verzocht om het aantal vaarten te mogen beperken, om de vaargeul exclusief voor hun gebruik te reserveren en om maatregelen voor verdieping en verbreding van de vaargeul. De provincie Fryslân en de gemeente Ameland op hun beurt willen snel actie, omdat de bereikbaarheid verslechtert.
Rijkswaterstaat kondigt aan onderzoek te doen naar duurzame oplossingen voor de lange termijn, waaronder het eventueel verplaatsen van de veerdam in Holwerd of het optimaliseren van de huidige veerverbinding. Dit laatste zou kunnen door het aanpassen van de vaarroutes of het verbeteren van de infrastructuur aan de wal. In 2024 komt het ministerie met een plan.
Veerpontencoalitie
De Veerpontencoalitie verzet zich tegen het Wagenborgplan voor minder afvaarten en een reserveringssysteem voor fietsers en wandelaars van Wagenborg. De partijen sturen een brief naar het ministerie over de verminderde dienstregeling en het reserveringssysteem.
Wagenborg kondigt daarop aan vanaf augustus de dienstregeling te verbeteren, afhankelijk van de waterstand, met vaak tot elf afvaarten per dag. Deze regeling is tijdelijk, tot nader order, waarbij de dienstregeling wordt aangepast op basis van de laatste ontwikkelingen en onderzoeksresultaten.
In reactie op de situatie zijn er in het najaar van 2023 diverse werkzaamheden uitgevoerd aan de veerdam in Holwerd, onderdeel van een bredere renovatie van de veerinrichtingen. Deze verbeteringen zijn bedoeld om een betrouwbare en toegankelijke verbinding voor de toekomst te waarborgen.
Millingen aan de Rijn-Pannerden
In januari 2023 stopt de veerdienst tussen Millingen aan de Rijn en Pannerden (het Pieterpadpontje) tijdelijk door een conflict over de wintervergoeding. Die vergoeding is volgens de exploitant Kievits Veerdiensten te laag was om de dienst rendabel te houden. Dit leidt ertoe dat de Stichting Pieterpad een alternatieve route moet instellen via de Duitse steden Emmerik en Kleve of Nijmegen omdat het veer niet vaart.
Veerpontencoalitie
De Veerpontencoalitie en Stichting Pieterpad dringen aan op een snelle hervatting van de dienst. Ze bieden bemiddeling aan tussen de veerdienst en de oevergemeenten gemeenten Zevenaar, Berg en Dal, en Lingewaard. Die onderhandelingen zorgen voor een principeakkoord bereikt tussen Kievits Veerdiensten en de oevergemeenten. Tevens krijgt Kievits eenmalig 15.500 euro van de gemeenten Lingewaard en Berg en Dal voor het veer tussen Millingerwaard en Doornenburg.
Uiteindelijke wordt een jaarlijkse subsidie afgesproken van ongeveer €45.000 voor de twee veren die Kievits exploiteert. Dit akkoord garandeert dat de veerdienst tussen Pannerden en Millingen aan de Rijn in ieder geval tot 2029 het hele jaar door kan blijven varen.